تعریف تفاهم زناشویی
تعریف تفاهم زناشویی
تفاهم زناشویی
برای ورود به بحث و شناسایی موضوع موردنظر، ابتدا لازم است ازدواج را تعریف کرده و هدف از انجام آن راتشریح کنیم، تا از این طریق ضمن معلوم شدن اوصاف و شرایط رابطه زوجیت، آثار آن نیز مشخص شود.
مفهوم ازدواج
در لغت واژه ( ازدواج ) را به معنی زناشویی و واژه (نکاح) را به معنی تقابل معنی کرده اند. در زبان عرب ، هرگاه دو کوهدر مقابل یکدیگر قرار گرفته باشند، به آن ( تنالع الجبلان ) گفته میشود. یعنی دو کوه در مقابل هم واقع شده اند.
در اصلاح فقهی و شرعی واژه نکاح به مفهوم (عقد) معروف و مشهور است. کما اینکه درزبان فارسی از آن به عنوان ( زن گرفتن ) و ( شوهر کردن ) تعبیر میشود.
از نظر حقوقدانان ایرانی نیز که تعریف خود را از فقه اقتباس نموده اند ( نکاح رابطه ای است حقوقی، عاطقی که به وسیله عقد بین زن و مرد حاصل می گردد و به آنها حق می دهد که با یکدیگر زندگی کنند و مظهر بارز این رابطه حق تمتع جنسی است.)
و یا به عبارت دیگر ( نکاح رابطه حقوقی است که بین زن و مرد به قصد تشکیلخانواده، همکاری و مشارکت در زندگی شکل می گیرد. و به آنها حق می دهداز یکدیگر تمتع جنسی ببرند.)
مفهوم ازدواج
چنانچه ملاحظه می شود، در هردو تعریف یاد شده و نیز مفهوم شرعی نکاح از واژه ( عقد ) استفاده شده است. (عقد) به معانی قرار داد بستن، پیوند برقرار نمودن و پیمان بهکار رفته است و دربرگیرنده نوعی (تفاهم) و ( مفاهمه) می باشد. منتهی،عقدی که برای ازدواج دختر و پسر برقرار می شود با عقدی که در معاملاتو خرید و فروش کالاهای تجارتی و لوازم منزل صورت می گیرد، هم از لحاظنحوه و شرایط عقد و هم از نظر آثار و پیامدهایی که به دنبال خواهدداشت، با سایر عقود، دارای تفاوتها و ظرافتهای درخور دقتاست.
بدین ترتیب، وقتی عقد ازدواج را پیوند و پیمان زناشوی یمی نامیم، باید دقیقاً همان شرایطی که یک باغبان به هنگام پیوند زدند مثلاً پیوند درخت سیب و آلبالو، رعایت می کند، مدنظر داشته باشیم تامانند عمل صحیح او در مورد گرفتن پیوند و میوه مطلوب دادن، عقدازدواج هم به طور صحیح و محکم بسته شود. و هم میوه های شیرین آن که فرزندان سالم، صحیح و صالح می باشند، به دست آید.
در روابطزناشویی می توان بدون کمترین اغراق گفت: اصل مهم و اساسی در جهت خوشبختی زوجین و تحکیم بنیان خانواده، همان تفاهم و سازگاری زن وشوهر در تمام مراحل زندگی مشترک است.
تعریف تفاهم زناشویی
زندگی مشترک یعنی همکاری تفاهم و مشارکت
زندگی زناشویی تعریف خاصی دارد که براساس آن، دو نفر دست به دست یکدیگر می‌دهند و رابطه‌ای را تا پایان عمر حفظ می‌کنند. برای شروع این رابطه وجود عشق و محبت و دوست داشتن طرف مقابل نکته‌ای مثبت و البته ضروری است، اما علاوه بر دوست داشتن و توانایی حفظ آن در طول زندگی، آنچه می‌تواند موجب پایداری این روابط شود، برقراری رابطه‌ای متقابل همراه با تفاهم است. به این معنی که زن و مرد باید به یکدیگر توجه کافی داشته باشند و تلاش کنند نیازهای طرف مقابل را برآورده سازند.
تعریف تفاهم زناشویی
با این حال، متاسفانه گاهی باورهای غلطی میان مردم و بخصوص در مورد آقایان رواج پیدا می‌کند که می‌تواند این رابطه را هم دستخوش تغییر سازد. به عنوان نمونه بارها دیده‌ایم که وقتی پسر کوچکی زمین می‌خورد و گریه می‌کند، والدینش او را سرزنش کرده و می‌گویند مرد شده است و مرد که نباید گریه کند! پدر یا مادر این جمله ساده را می‌گویند تا گریه فرزندشان قطع شود، اما با همین یک جمله به او این پیام را هم می‌دهند که نباید حس دردش را بروز دهد. درباره مسائل احساسی هم همینطور است و خیلی‌ها فکر می‌کنند مردها نباید غمگین شوند یا شادی‌شان را بروز دهند. البته خوب است به این نکته هم توجه داشته باشیم که این موضوع در اکثر جوامع دنیا وجود داشته، اما بعضی از آنها توانسته‌اند چنین نگرشی را اصلاح و آن را کمرنگ تر کنند. حالا ممکن است بعضی‌ها بگویند اگر چنین روشی را در پیش بگیرند، چه مشکلاتی برایشان ایجاد خواهد شد؟ در حقیقت باید بدانیم ارسال چنین پیام‌هایی موجب خواهد شد مردها در قسمت حسی- احساسی ضعیف‌تر عمل کنند و در نتیجه، عمل‌گرایی و تفکر است که در وجودشان تقویت میشود. زمانی که این اتفاق می‌افتد و آنها وارد زندگی مشترکی می‌شوند، طبیعی است که سعی کنند حس‌شان را کمتر نشان دهند. البته حتی گاهی ممکن است به ابراز احساسات نیاز هم داشته باشند، اما انگار یاد گرفته‌اند که آن را بروز ندهند.
همکاری بهترین هدیه است
گاهی آقایان هدیه‌هایی گران‌قیمت می‌خرند و به کمک آن می‌خواهند عشق و علاقه‌شان را نسبت به همسر خود نشان دهند. در صورتی که خریدن هدیه تنها شیوه ابراز علاقه نیست و یکی از شیوه‌هایی که به کمک آن آقایان هم راحت‌تر می‌توانند احساسات‌شان را بروز دهند، همکاری و مشارکت در انجام کارهای خانه است. به‌عنوان نمونه خوب است گاهی به همسرتان یادآوری کنید که ارزش کارها و زحمات او را درک می‌کنید یا این که روزی را برای او تعطیل کنید و خودتان مشغول انجام کارهای خانه شوید. مطمئن باشید این هدیه‌ها اگر ارزش بیشتری از هدیه‌های معمولی قبل نداشته باشد، کم‌ارزش‌تر هم نیست.
البته گاهی هم آقایان مشکلی در این زمینه ندارند، اما به اشتباه تصور می‌کنند اگر در کارهای خانه کمک کنند یا احساس‌شان را نشان دهند، موقعیت و جایگاه‌شان را از دست خواهند داد و نقش مردانه‌شان در زندگی کاهش خواهد یافت. در حالی که چنین نگرشی از نظر متخصصان به هیچ عنوان صحیح نیست و تائید نمی‌شود.
تفاهم در زناشویی
گاهی اوقات هم ممکن است خانم خانه شاغل نباشد، اما در این شرایط هم اگر مرد خانواده به همسرش کمک کند، هر قدر هم که این کمک کوچک و جزئی باشد، باز هم می‌تواند احساس خوبی در همسرش ایجاد کند و تاثیراتی مثبت در زندگی مشترک داشته باشد. متاسفانه گاهی خانم‌ها و آقایان تصور می‌کنند اگر به همسرشان خدمت کنند و بی‌دلیل محبت‌شان را به او نشان دهند، کار درستی انجام نداده‌اند. در حالی که این نوع کارها نوازش‌های مثبت غیرکلامی‌ای محسوب میشود که می‌تواند نیروی محرکی باشد برای زندگی تا زن و شوهر با عشق و اشتیاق بیشتری به این زندگی مشترک ادامه دهند. در مقابل اگر این نوع واکنش‌ها وجود نداشته باشد به نظر می‌رسد زندگی میان زن و شوهر تفکیک شده است و هیچ نقطه مشترکی میان آنها وجود ندارد. این وضع هم در تربیت فرزندان می‌تواند تاثیرگذار باشد و اثرات منفی برجای می‌گذارد و چون همکاری و مشارکت کمتری دارند، پیام‌های متفاوتی به فرزندشان می‌دهند. از طرف دیگر، بعد از گذشت مدتی زن یا شوهر و بخصوص خانم خانه تصور می‌کند با وجود این که مشغول انجام کار دشواری است، ارزش کارش درک نمی‌شود و همین حس منفی می‌تواند تهدیدی برای زندگی باشد.
تفاهم در زناشویی
به هر حال زمانی که خانواده‌ای قرار است تکالیف خانواده درمانی را انجام دهد، یکی از مواردی که از آنها خواسته میشود، توجه کردن به مراسم خاصی مانند تولد، سالگرد ازدواج، اعیاد و… است. آنها باید در این روزها با یکدیگر همکاری کنند و مشارکت بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال، زمانی که زن و شوهر و بچه‌ها همه با هم مشغول آشپزی می‌شوند یا خودشان را برای عید نوروز آماده می‌کنند، همبستگی و انسجام بیشتری میان‌شان شکل خواهد گرفت. بنابراین اگر فردی می‌خواهد چنین شیوه‌ای را در پیش بگیرد و مشکلات زندگی مشترکش را کاهش دهد، خوب است در اولین قدم با فکر و باور اشتباهی که در ذهنش وجود دارد و مانع همکاری و مشارکت در کارهای خانه میشود، مقابله کند.
تعریف تفاهم زناشویی از نظر قرآن کریم
قرآن کریم در آیه۳۵سوره نساء وابستگی و پیوستگی زن ومرد را با تعبیر ( بعضکم من بعض) بیان فرموده است. بر این اساس، عنصروجودی زن و شوهر به گونه ای است که یکی باقوت و قدرت خویش ( مرد) ودیگری با تأمین غریزه جنسی و انتقال عواطف انسانی خود (زن) در مقامتأمین و تکمیل کمبودها و نواقص حیاتی یکدیگر بر می آیند.
بدین لحاظ، قرآن کریم با یک دستور کلی و جامع الاطراف، که همه روشهاو برخوردهای نیک و ضروری را در بر می گیرد و همه شیوه های اخلاقی واقتصادی زندگی را شامل می شود، درباره رعایت حقوق و حفظ شخصیت زن میفرماید: ( و عاشروهن بالمعروف)
یعنی ، با زنان خود، باشیوه های معروف، متعارف، پسندیده و مقبول عقل رفتار نمایید.
در مقابل، در زمینه وظیفه و مسئولیت رفتاری زن با شوهر، به طور کلی وهمه جانبه، که همه رفتارهای معروف و پسندیده و انسانی را شامل میشود، امام صادق (ع) می فرماید: ( ایما امرأه باتت، و زوجها علیهاساخط فی حق، لم تقبل منها صلاه حتی یرضی عنها)
هر زنی سربه بستر خواب بگذارد، در حالی که شوهر نسبت به اعمال او درباره خودناراحت و خشمگین باشد، خداوند نماز چنین زنی را مقبول درگاه خویش نمیگرداند، تا اینکه شوهر از دست او خرسند و رضایتمند گردد.
بنابراین، ضمن اینکه اطاعت زن از شوهر یک وظیفه حتمی و اجتناب ناپذیربوده و در بعضی مواقع مرد حق مهار و سختگیری بر زن را دارد، زن نیزملزم به انجام بعضی از وظایف نمی باشد. بطوریکه طبق موازین اسلامی وشرعی زن می تواند از زیر بار آن شانه خالی کند. با این حال آنچه کهدر این مسیر، می تواند روابط اخلاقی را به دور از اجبار و تحکم شکلببخشد، این است که، روابط زن و شوهر بر پایه معاشرت معروف، احساسمسئولیت، تفاهم و سازگاری، مدارا و بکارگیری روشهای انسانی از سوی هردو طرف معمول گردد.
تعریف تفاهم زناشویی از نظر قرآن کریم
اگر نقاط ضعف و اشتباهی در یکی یاهر دو طرف یافت می شود، با بکارگیری معاشرت معروف، خوش رفتاری مطلوبو انسانی ، تفاهم و سازگاری ، مآل اندیشی و نیز اعمال روشهای منطقی وعقلانی به ور از هیجان و عصبانیت و داد و فریاد، نقاط ضعف و خطا راشناسایی نموده ،در مقام ابرام و اصلاح آن همت گمارند.
زیراسر و صدا و داد و فریاد، تشنج و آشفتگی است و تشنج و آشفتگی هم جزخشونت بیشتر، تلخی سخت و دامنه دارتر و در نهایت تزلزل بنیان خانوادهمحصول دیگری نخواهد داشت. به عبارت رساتر، آنچه که در حل و فصلاختلافات و گیر و دارهای حقوقی و بعضاً اخلاقی و نیز مرزبندی اطاعتهاو مصلحتها می تواند نقش کارگشا، سازنده و اطمینان بخش داشته باشد،این است که زوجین ( زن و شوهر ) خودشان در کانون گرم خانواده در سایهتوافق، تفاهم و سازگاری در تمام امور و شئون زندگی مشترک، چنان صفا،صمیمیت و هماهنگی به وجود آورند که اصلاً نوبت به تضاد و مشاجرهنرسد. مرزها رعایت شود، گذشت و سازگاری حاکم گردد و نظام خانواده براین اساس مسیر طبیعی و فضای آرامش آفرین خود را محفوظبدارد.
تعریف تفاهم زناشویی از نظر قرآن کریم
برای روشن شدن بیشتر موضوع، نوشته خود را با یک مثالحقوقی و عینی تکمیل می کنم. همگان می دانند که در نظام خانوادگیمعمولاً زن، فرزند خردسال خود را شیر می دهد. اما این شیردادن برایزن یک تکلیف واجب و یک وظیفه الزام آور نمی باشد و زن می تواند اززیر بار آن شانه خالی کند. در این خصوص حضرت امام خمینی (ره) درتحریر الوسیله خود چنین می فرماید: ( لایجب علی الام ارضاع ولدها، لامجاناً و لا بالاجره، مع عدم الانحصار بها)
یعنی برای مادرواجب نیست فرزند خود را به طور رایگان یا در مقابل دریافت پول شیربدهد. مگر اینکه برای شیر دادن طفل کس دیگر و راه دیگری وجود داشتهباشد.
حضرت امام صادق (ع) نیز در اینباره فرموده اند: ( لایجبر الحره علی ارضا الولد)
یعنی زن را نمی توان مجبور کردکه حتماً فرزند خود را شیر بدهد.
قانون مدنی ایران نیز طیماده۱۱۷۶چنین مقرر می دارد: ( مادر مجبور نیست که به طفل خود شیربدهد، مگر در صورتی که تغذیه طفل به غیر شیر مادر ممکن نباشد.)
تعریف تفاهم زناشویی از نظر قرآن کریم
با توجه به متون یاد شده از فقه و حقوق، در می یابیم کهشیردادن به کودک یک وظیفه واجب برای مادر نیست و زن می تواند از اینامر شانه خالی کند و از طرفی، شوهر نیز نمی تواند زن را مجبور بهشیردادن نماید. با این وجود، هرگز دیده نشده که در زمینه شیر دادن بهکودک، در شرایط عادی زندگی، میان زن و شوهر اختلاف و تضادی به وجودآید. راز عدم اختلاف و نبودن مشکل در زمینه شیردادن مادر به کودک رامی توان به این صورت توجیه کرد که صرف نظر از عواطف مادری که خودحلاّل بسیاری از مشکلات است، بر اساس یک توافق و تفاهم انسانی تثبیتشده در روابط زناشویی، موضوع شیر دادن مادر به کودک به عنوان یک شیوهمفید و سازنده محسوب گردیده و دارای خیر و منافع فراوانی هم برایفرزند هم برای ماد و هم برای کل بنیان خانواده است و اگر این تفاهمبه نحوی در تمام شئون زندگی زناشویی حاکم شود، مسلماً از بروز بسیاریاز مشکلات و ناراحتی ها در زندگی زناشویی جلوگیری مینماید.
